арқан

Арқан бұрау. Арқан жасау үшін арнайы есілген жіптерді ширату (бұрау) арқылы арқан дайындау (тәсілі) ісі. Арқан тіндерді тартып тұрып бұрау арқылы жасалатындықтан, оны а р қ а н б ұ р а у деп атайды (Қаз. этнография., 1, 194). Арқан жол. сөйл. Аспа жол. Көктебедегі «Ауыл» ресторанына апаратындай аспанға тартылған а р қ а н ж о л арқылы көтерілу керек (І. Есенберлин, Махабб., 63). Арқан тарту. этногр. Жиын-тойларда жастардың екі жаққа бөлініп алып, ұзын арқанды тартысып, күш сынасатын ойыны. А р қ а н т а р т у ғ а көбінесе қабырғасы қатып, бұғанасы бекіген азаматтар түседі де, қай жағының күші басым болса сол жағы жеңеді (А.Нүсіпоқасұлы.., Ағаш бесік., 4, 90). Тойға жиналған жұрт ат қайтқанша тек отармай – а р қ а н т а р т у, қыз қуу, жамбы ату сияқты ойындарды ұйымдастырып, тиісті жүлделерін алып жататын (Х. Арғынбаев, Қаз. халқы., 211).